امر به معروف و نهی از منکر احکامی دارد که در رساله عملیه آمده است، این بخش را از رساله آیت الله سیستانی (حفظه الله) خدمت شما میارم، لطفا بر طبق احکام عمل کنید.
مسأله ۱۸۶۸ ـ در وجوب امر به معروف و نهی از منکر باید شرایط زیر وجود داشته باشد:
۱ ـ شناخت معروف و منکر ولو به طور اجمال. بنابراین بر کسی که معروف و منکر را نمیشناسد، و آنها را از همدیگر تشخیص نمیدهد، امر به معروف و نهی از منکر واجب نیست، بلی گاهی برای امر به معروف و نهی از منکر کردن یاد گرفتن و شناختن معروف و منکر، واجب میشود.
۲ ـ احتمال تأثیر در شخص خلافکار. بنابراین اگر کسی میداند که سخن و گفته او اثر ندارد، مشهور بین فقهاء آن است که در این صورت وظیفه ندارد، و امر به معروف و نهی از منکر بر او واجب نیست، ولی احتیاط واجب آن است که کراهت و ناراحتی خود را از کارهای ناشایسته خلافکار بهر طوری که ممکن است اظهار نماید، هرچند بداند که در او اثر نخواهد داشت.
۳ ـ قصد ادامه کارهای ناشایسته و خلاف از شخص خلافکار. بنابراین شخص خلافکار چنانچه نخواهد کارهای خلاف خود را تکرار کند و دوباره مرتکب شود، امر به معروف و نهی از منکر واجب نیست.
۴ ـ معذور نبودن شخص خلافکار در کارهای زشت و خلاف خود، با اعتقاد اینکه کار زشتی که انجام داده حرام نبوده، بلکه مباح بوده، و یا کار خوبی که ترک کرده واجب نبوده است.
بلی اگر منکر از کارهایی باشد که شارع مقدّس هرگز به وقوع آن راضی نیست ـ مثل قتل نفس محرّم ـ جلوگیری از آن واجب است، هرچند انجام دهنده معذور باشد، و حتّی مکلّف هم نباشد.
۵ ـ ضرر جانی یا آبرویی و یا مالی ـ به مقدار قابل توجّه ـ شخص امر کننده به معروف و نهیکننده از منکر را تهدید نکند، و مشقّت و دشواری غیرقابلتحمل وجود نداشته باشد، مگر اینکه کار معروف ـ خوب ـ و منکر ـ بد ـ بهقدری نزد شارع مقدّس مهم باشد که باید در راه آن ضررها و دشواریها را تحمّل نمود.
اگر به خود امر به معروف و نهی از منکر کننده ضرر متوجّه نشود، ولی بر کسان دیگر از مسلمین ضرر جانی، یا آبرویی، و یا مالی معتنابه متوجّه گردد، امر به معروف و نهی از منکر واجب نمیشود، که در این صورت اهمّیت ضرر و آن کار مقایسه میگردد که گاهی در صورت ضرر هم امر به معروف، و نهی از منکر ساقط نمیشود.
با عنایت خدای مهربان طرحی را با موضوع حجاب آماده کردم امیدوارم برای کسانی این شیوه را مؤثر میدانند و میخواهند به روش دادن کارت؛ امر به معروف و نهی از منکر کنند مفید واقع شود. این کارت در اندازه استاندارد کارت ویزیت با طول 9 سانتی متر و عرض 5 سانتی متر با رنگی آرامشبخش و سنگین طراحی شده است.
توجه: دو تصویر زیر جهت بارگذاری سریعتر از کیفیت آن کاسته شده است، توصیه میگردد جهت چاپ از فایل PSD زیر که برای دانلود قرار داده شده است استفاده نمائید.
و این نیز پشت کارت است.
توجه: لازم به ذکر است که تمامی موارد ذکر شده طبق نظر آیت الله العظمی سیستانی حفظه الله است و برخی مراجع با بعضی از موارد آن اختلاف دارند.
قرآن کریم در دو آیه به مساله وجوب پوشش زن پرداخته است:
در سوره ی نور، آیه ی 31 می فرماید:
وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ یَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى جُیُوبِهِنَّ وَ لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبائِهِنَّ أَوْ آباءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنائِهِنَّ أَوْ أَبْناءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَنِی إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَنِی أَخَواتِهِنَّ أَوْ نِسائِهِنَّ أَوْ ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِینَ غَیْرِ أُولِی الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِینَ لَمْ یَظْهَرُوا عَلى عَوْراتِ النِّساءِ وَ لا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ ما یُخْفِینَ مِنْ زِینَتِهِنَّ وَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِیعاً أَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ.
ترجمه: و به زنان با ایمان بگو: «دیدگان خود را [از هر نامحرمى] فرو بندند و پاکدامنى ورزند و زیورهاى خود را آشکار نگردانند مگر آنچه که [طبعاً] از آن پیداست. و باید روسرى خود را بر گردنِ خویش [فرو] اندازند، و زیورهایشان را جز براى شوهرانشان یا پدرانشان یا پدران شوهرانشان یا پسرانشان یا پسران شوهرانشان یا برادرانشان یا پسران برادرانشان یا پسران خواهرانشان یا زنان [همکیش] خود یا کنیزانشان یا خدمتکاران مرد که [از زن] بى نیازند یا کودکانى که بر عورتهاى زنان وقوف حاصل نکرده اند، آشکار نکنند و پاهاى خود را [به گونه اى به زمین] نکوبند تا آنچه از زینتشان نهفته مى دارند معلوم گردد. اى مؤمنان، همگى [از مرد و زن] به درگاه خدا توبه کنید، امید که رستگار شوید.
ودر سوره ی احزاب آیه ی 59 می فرماید:
یا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِأَزْواجِکَ وَ بَناتِکَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلابِیبِهِنَّ...
ترجمه: اى پیامبر، به همسران و دخترانت و زنهاى مؤمنان بگو روسرى ها و چادرهاى خود را بر خویش بیفکنند... (به نقل از سایت اسک دین)
چون در پشت کارت مطالب شرعی و احکام خدا درج شده است سعی کردم در نوشتن آن دقت زیادی کنم و مواردی را که نمیدانستم یا شک دارم را از مرجع تقلید استفتاء کنم و با تمام جزئیات آن مطلب را بنویسم. در این نوشته منابع مواردی را که درج نمودم را قرار میدهم.
مورد 1: بر زن واجب است تمام بدن خود را از نامحرم بپوشاند؛ اما پوشاندن گردی صورت و نوک انگشتان دست تا مچ واجب نیست.
منبع: آیت الله سیستانی در رسالهی خود میفرمایند: زن باید موی سر و بدن - غیر از صورت و دست های - خود را از مرد نامحرم بپوشاند، و احتیاط لازم آن است که بدن و موی خود را از پسری هم که بالغ نشده ولی خوب و بد را میفهمد و احتمال میرود که نگاهش به بدن زن موجب تحریک شهوتش شود، بپوشاند، ولی زن میتوان صورت و دست هایش را تا مچ از مرد نامحرم نپوشاند، مگر در صورتی که بترسد به حرام بیفتد، یا به قصد مبتلا کردن مرد به نگاه حرام باشد، که پوشانیدن در این دو صورت واجب است. (رسالهی آیة الله سیستانی؛ احکام نگاه کردن؛ مسأله 2453)
مورد 2: نامحرم، نامحرم است و فرقی میان بیگانه و قوم نیست.
منبع: خداوند در آیه 31 سوره مبارکه نور کسانی را که جایز است زنان زینت خود را برای آنها آشکار کنند را تک تک نام میبرد و از این آیه مشخص میشود که برای غیر اینان جایز نیست؛ حال غیر این موارد خواه از اقوام باشد خواه نباشد و این موضوع مورد اتفاق تمام مراجع تقلید است.
مورد 3: پوشیدن لباسهای چسپ و تنگ که برجستگی بدن را نمایان کند حرام است!
منبع: بنده از آیت الله سیستانی استفتاء کردم گفتند که: حجاب بر بانوان واجب است و در حجاب لازم است علاوه بر پوشاندن موی سر و همچنین تمام بدن - غیر از صورت و دستها تا مچ - به گونه ای باشند که برجستگی ها را نمایان نکند و و زینت شمرده نشود (تصویرش را ببینید)
مورد 4: نمایان بودن حجم مو از زیر پوشش اگر عرفا زینت باشد یا به قصد انداختن دیگر در حرام باشد، حرام است
منبع: از آیت الله سیستانی استفتاء کردم که نمایان بودن حجم مو از زیر چادر یا روسری زن؛ نزد نامحرم حرام است؟ ایشان فرمودند: در صورتی که عرفا زینت شمرده شود یا قصد انداختن دیگران در حرام داشته باشد جایز نیست. (تصویرش را ببینید)
مورد 5: ظاهر کردن آرایش و زینت حرام است! (به استثناء زینت ظاهره مانند انگشتر به شرط ایمنی از وقوع در حرام و عدم انگیزه جلب توجه نامحرم)
منبع: از آیت الله سیستانی استفتاء شد که آیا زن می تواند از انگشتر زینتی و یا دست بند و یا گردن بند به قصد آرایش استفاده کند و آیا چنان کاری حلال است یا حرام؟
پاسخ دادند که: چنان کاری حلال است امّا پوشاندن آنها از نامحرم، واجب می باشد مگر انگشتر و النگو به شرط ایمن بودن از وقوع در حرام و یا آشکار کردن آنها به انگیزه جلب توجه نامحرمان نباشد. (کلیک کنید)
مورد 6: پوشیدن لباس با مدل یا رنگ جذاب اگر زینت شمرده شود حرام است!
منبع: از آیت الله سیستانی استفتاء کردم که: پوشیدن لباس با مدل یا رنگ جذاب برای زن حرام است؟ در پاسخ فرمودند: آنچه زینت شمرده شود باید از نامحرم پوشانده شود. (تصویرش را ببینید)
مورد 7: پوشاندن پاها واجب است و پوشیدن جوراب شیشهای حجاب پا نبوده و حرام است!
منبع: چون آیت الله سیستانی فرمودند حجاب بر بانوان واجب است و در حجاب لازم است علاوه بر پوشاندن موی سر و همچنین تمام بدن - غیر از صورت و دستها تا مچ - به گونه ای باشند که برجستگی ها را نمایان نکند و و زینت شمرده نشود (تصویرش را ببینید) و پا استثناء نشده است، پوشش پا نیز واجب است. ضمن اینکه در مورد پوشش پا آیت الله سیستانی در پاسخ یک سوال اینگونه پاسخ دادند:
پرسش: حکم جوراب پوشیدن خانمها در مقابل نامحرم چیست؟
در مورد جوراب شیشهای نیز از آیت الله سیستانی استفتاء کردم، و سوال کردم که: پوشیدن جوراب شیشه ایی برای زن در مقابل نامحرم؛ حجاب پا است یا خیر؟ در پاسخ فرمودند: جایز نیست. (تصویرش را ببینید)
منبع: استثناء از پوشش وجه و کفین گفته شده است و ساعد، گوش و نزدیک گوش، زیر چانه، گردن و سینه هرگز شامل وجه (گردی صورت) و کفین (از سر نوک انگشتان تا مچ دست) نمیشود. زیرا آیت الله سیستانی فرمودند: حجاب بر بانوان واجب است و در حجاب لازم است علاوه بر پوشاندن موی سر و همچنین تمام بدن - غیر از صورت و دستها تا مچ - به گونه ای باشند که برجستگی ها را نمایان نکند و و زینت شمرده نشود (تصویرش را ببینید)
اما اینکه گفته شد زیرچانه (به استثنای مقداری از زیر چانه که معمولا مقنعه آن را نمیپوشاند) اتخاذ شده از پاسخ آیت الله سیستانی به یک استفتاء است (برای مشاهده کلیک کنید) که در این مورد بین مراجع اختلاف نظر وجود دارد.
چند نکته:
🔴 کسی که زیبایی اندیشه دارد زیبایی ظاهر را به نمایش نمی گذارد (شهید مطهری)
🔴 اگر زنان از جلوه گری بپرهیزند و در راه عفاف و پوشش خود استقامت به خرج دهند، به جوانانی که آمادگی ازدواج ندارند کمک فراوانی کرده اند.
🔴 آیا در هنگام مسافرت طلاها و چیزهای با ارزش را مخفی نمی کنید؟ اما از با ارزش ترین چیز غافلید؟
🔴 با چادر پرچمدار اسلام باشید.
🔴 مراقب باشید به ابزاری برای خوشگذرانی افراد منحرف، تبدیل نشوید.
🔴 از خود در برابر نگاه های حرام محافظت نمایید.
🔴 آمار ازدواج افراد محجبه بیشتر از افراد بد حجاب می باشد.
🔴 آرامش در چهره ی افراد محجبه نمایان است.
🔴 زن با ارزش است، به خاطر همین باید حجاب داشته باشد.
لطفا به این پیوندها مراجعه کنید:
حجاب و نقش آن در سلامت روان
حجاب و نقش آن در سلامت روان (2)
تاثیر حجاب زنان بر بهبود زندگی خانواده ها
آثار اجتماعی حجاب در جامعه
چرا باید حجاب داشته باشیم؟
چرا حجاب داشته باشیم؟ (2)
۴ دلیل برای حجاب
مفهوم ، فلسفه و فواید حجاب
پاسخ حضرت آیت الله سیستانی به 55 پرسش درباره حجاب و پوشش زنان
پاسخ آیتالله مکارم شیرازی به 40 پرسش درباره حجاب